نقش سمن های زیست محیطی در حیات وحش
قابل توجه کاربران عزیز بالاخذ فعالین این بخش :
چنانچه مطالبی ، مقالاتی و یا دست نوشته هایی در این حوزه دارید میتوانید مطالب خود را جهت بررسی و درج در این قسمت به ایمیل : این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ارسال نمایید.
ارزشهای حیات وحش
برگرفته از وبلاگ آتش نوشت :
مقالهاي با عنوان ارزشهاي حياتوحش را منتقد-خواننده آتشنوشت ارسال كرده كه به نظر فصلي از يك كتاب يا نشريهاي است كه به اين موضوع اختصاص دارد.
شش نويسنده آن مقاله كوشيده اند منافع حياتوحش را از منظرهاي مختلف مورد بررسي و بازبيني مجدد قرار دهند. تا جايي كه دستشان رسيده تلاش كردهاند مواردي كه به آن ميپردازند را كمي كنند و با عدد و رقم مثالهايي از گوشه و كنار دنيا بياورند. طبيعي است نميتوان مقالهاي 37 صفحهاي را كامل و شامل دانست و انتظار داشت تمام گرهها را از كار فرو بسته اقتصاد حياتوحش باز كند اما كوشش نويسندگان دست كم براي ساكنان مرزهاي پرگهر آريايي اسلامي چراغ راهي است هدايتگر و وسيلهاي است گرهگشا.
منافع حيات وحش در اين مقاله به دو دسته كلي مستقيم و غير مستقيم تقسيم شده است. منافع مستقيم خود در دو دسته قرار ميگيرد؛ يكي استفادههاي غيرمصرفي كه بيشتر با تفرج در ارتباط است و ديگري استفادههاي مصرفي و بهرهبرداري از آن. اما بخش عمده نوشتار مورد اشاره به استفادههاي مصرفي ميپردازد. دامداري حياتوحش (Wildlife Husbandry)، پرورش حياتوحش (Wildlife Ranching)، پرورش براي شكار(Game Ranch). در اين مقاله شكار خود به سه زير شاخه دستهبندي شده است؛ شكار براي بقا و زيستن، شكار تجاري و شكار ورزشي.توليدات حياتوحش، پتانسيل حياتوحش به عنوان فرآوردههاي غذايي، نقش اكولوژيكي حياتوحش و اهميت اجتماعي-فرهنگي حياتوحش از ديگر بخشهايي است كه اين مقاله به آنها پرداخته است.
مطالب قابل توجه و برجسته در اين مقاله بسيار زياد است از جمله:
- فعاليتها گوناگون در زمينه حياتوحش سودآور است و ارزش افزودهاي به همراه دارد كه در توليد ناخالص ملي(GNP) سهم خواهد داشت. اين رقم ميتواند قابل مقايسه با توليد ناخالص ملي در بخش كشاورزي باشد.
- ارزشگذاري حياتوحش در كشورهاي شمال و جنوب دشوار است در كشورهاي موسوم به شمال حياتوحش به عنوان صنعت در كنار صنايع ديگر شناخته ميشود. اما در كشورهاي موسوم به جنوب فعاليت در زمينه حياتوحش غيررسمي و بياهميت است.
- در سال 1996 ساكنان بالاي 16 سال در آمريكا كه 38 درصد جمعيت (معادل 77 ميليون نفر) را تشكيل ميدادند در فعاليتهاي مربوط به حياتوحش شركت داشتهاند. اين فعاليتها شامل ماهيگيري، شكار، يا تماشاي جانوران بوده است. هزينههاي صرف شده براي چنين فعاليتهايي در همان سال 101 ميليارد دلار بوده است.
-90 درصد از يك ميليون و 52 هزار گردشگر آفريقاي جنوبي در سال 1995 از پاركهاي ملي اين كشور بازديد كردهاند كه درآمد حاصل از آن 13 ميليون راند (واحد پول آفريقاي جنوبي) بوده است، يعني رقمي بيش از يك ميليون و 700 هزار دلار امروز.
- گردشگري حياتوحش در تانزانيا در سال 1999 ميلادي 570 ميليون دلار درآمد به همراه داشته است.
- دو پارك ملي در سريلانكا ظرف يكسال 250 هزار بازديد كننده داشتهاند و رقمي معادل 600 هزار دلار درآمد كسب كردهاند (يعني سالي 600 ميليون تومان، مقايسه كنيد با پاركهاي ملي وطني)
- از پارك ملي چيتوان نپال خلال سال 98 و 99 تعداد 105 هزار و 899 نفر ديدن كردهاند كه درآمد آن 750 هزار دلار بوده است.
خواندن مقاله نكات آموزندهاي را در بر دارد و خواننده را بيدرنگ به مقايسه با سرزمين آريايي-اسلامي وا ميدارد. كشورهاي توسعه يافته را بايد يكسره از اين مقايسه كنار گذاشت اما كشورهايي توسعه نيافته و فقير (شايد به اين دليل كه از پول بادآورده نفت بيبهرهاند) روشهايي را به كار گرفتهاند براي كسب درآمد و اشتغالزايي و نه تاراج و مصرف داشتههاي طبيعي. هوش ايراني كه زبان زد همگنان وطني است در اين يك فقره تا امروز راه به جايي نبرده است جز چپاول حياتوحش به شيوه ظلالسلطاني يا براي خود يا مسافران رنگين چشم.
حفاظت حياتوحش و درآمدزايي از آن نيازمند برنامهريزي و مديريت خلاق و كارآزموده است كه حتي نشانههاي آن را نميتوان در امالقراي شيعيان جهان ديد.
سخن از دارایی های ایران در بخش های زیست محیطی و طبیعی هیچ وقت کم نخواهد بود و در این زمینه هرچه بگوییم، کم گفته ایم و هنوز بسیار مانده است تا هم ایرانیان و هم جهانیان، گنج های پنهان این پهنه ی زیبا را بدانند و بشناسند. منابع طبیعی سرشار، تنوع گونه های گیاهی و جانوری، وجود گونه های بومی حیوانات که تنها در ایران یافت و به اصطلاح «اندمیک» (endemic) نامیده می شود، گوشه یی از ثروت های ایرانیان محسوب می شود که همانند ارث، از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.
حفاظت از محیط زیست گیاهی و جانوری در ایران نیز همانند دیگر کشورها به عهده ی سازمان های محیط زیست است؛ با این تفاوت که فعالیت سازمان های مردم نهاد (سمن ها) در زمینه ی حفظ محیط زیست و گونه های جانوری و گیاهی در کشورهای دیگر بسیار پررنگ تر از ایران است.
به طور کل فلسفه وجودی سمن ها، مشارکت مردم در امور مربوط به خودشان است تا با همیاری یکدیگر مسایل مختلف اجتماعی را حل کنند. خوشبختانه فعالیت سمن ها چند سالی است در ایران آغاز شده اما به دلایل مختلف از جمله نگاه امنیتی دولت پیشین، فعالیت آن ها با فراز و نشیب هایی همراه بوده است.
روی کارآمدن دولت تدبیر و امید دریچه یی به گسترش و حمایت فعالیت های سمن ها گشود تا نه تنها راه برای فعالان این عرصه هموار شود بلکه نهادهای مردمی و فعالیت های اجتماعی گسترش پیدا کنند و در نتیجه مردم هم در حفظ محیط طبیعی و اجتماعی خود سهیم شوند.